Nội dung chính
Tìm hiểu thế nào là quấy rối tình dục?
Một trong những trách nhiệm không thể thiếu của nhà tuyển dụng là duy trì môi trường làm việc không có quấy rối tình dục.
Đây không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là quyền lợi cho tập thể trong môi trường kinh doanh.
Nếu bạn cho phép việc quấy rối tình dục phát triển mạnh trong môi trường làm việc thì nhiều khả năng bạn sẽ phải trả giá đắt vì: Tinh thần nhân viên xuống thấp dẫn đến năng suất lao động không cao.
Tổn thất tiền cũng như thời gian phát sinh cho các vụ kiện tụng, hạ thấp uy tín và hình ảnh của công ty.
Bộ luật Lao động được Quốc hội thông qua ngày 18-6-2012, hiệu lực từ ngày 1-5-2013 có 4 điều đề cập đến quấy rối tình dục bao gồm: Quy định nghiêm cấm “ngược đãi người lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc” (Điều 8), Quy định “người lao động bị ngược đãi, quấy rối tình dục” có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (Điều 37).
Đồng thời những hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động với lao động là người giúp việc trong gia đình trong đó có việc cấm “ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình” (điều 183) và người lao động giúp việc gia đình có nghĩa vụ “tố cáo với cơ quan có thẩm quyền nếu người sử dụng lao động có hành vi…, quấy rối tình dục” (điều 182).
Bài viết này giải thích thế nào là quấy rối tình dục và cách phòng ngừa QRTD.
Thế nào là quấy rối tình dục ?
QRTD là bất cứ hành vi phát sinh tính dục không mong muốn hoặc không điều khiển được.
Đó chính là sự đe dọa dẫn đến xúc phạm và thiếu tôn trọng lẫn nhau, đặc biệt trong môi trường công sở.
Bất cứ hành vi tính dục không kiềm chế nào khiến nhân viên cảm thấy không thoải mái đều là mầm mống của sự QRTD.
Sau đây là các ví dụ về hành vi QRTD:
- Cấp trên gợi ý nhân viên của mình quan hệ tình dục để được tiếp tục làm việc.
- Nhân viên bán hàng bình luận những câu hạ thấp nhân phẩm về khách hàng nữ của anh ấy với đồng nghiệp.
- Nhân viên ở văn phòng cảm thấy khó chịu với những câu nói đùa tình dục trần trụi và khiếm nhã của đồng nghiệp.
- Vuốt ve, sờ mó, đụng chạm trái ý đồng nghiệp.
- Đăng tải những câu chuyện đùa khiếm nhã về tình dục lên kênh thông tin nội bộ như: Facebook, Skype, email,…
- Gửi tin nhắn riêng cho đồng nghiệp với những từ ngữ và câu đùa khiêu dâm.
Kẻ quấy nhiễu có thể là người giám sát, lãnh đạo cấp cao hoặc đồng nghiệp của nạn nhân.
Người chủ cũng có thể phải chịu trách nhiệm cho hành vi quấy rối đối với người không phải nhân viên của mình (chẳng hạn như nhà cung cấp hoặc khách hàng) tùy vào hoàn cảnh.
Ai cũng có thể bị QRTD
Quấy rối tình dục là hành vi phạm tội phân biệt giới tính, ít nhất trên lý thuyết là vậy.
Đàn ông có thể quấy rối tình dục phụ nữ và ngược lại phụ nữ cũng có thể quấy rối tình dục nam giới. Tuy nhiên theo thống kê cho thấy thì đại đa số các khiếu nại đều chỉ ra rằng phụ nữ là nạn nhân bị quấy rối tình dục bởi nam giới.
Người cùng giới cũng vẫn có thể quấy rối tình dục lẫn nhau.
Ví dụ như đồng nghiệp của một người đàn ông liên tục khủng bố bạn làm chung bằng hình ảnh khiêu dâm của phụ nữ khiến anh ta cảm thấy khó chịu, cũng có thể xem là QRTD.
Nhưng nếu như đồng nghiệp trêu chọc và coi thường anh ta bởi vì anh ta là người đồng tính có thể không bị xem là quấy rối do pháp luật hiện hành không bảo hộ cho việc này.
Tất nhiên, ngay cả khi hành vi này là không vi phạm pháp luật thì nó cũng không nên diễn ra trong môi trường công sở.
Những người điều hành doanh nghiệp khôn khéo, có kiến thức cần biết chấm dứt việc này kịp thời để tập thể có thể làm việc thoải mái trở lại.
Tại Việt Nam hiện nay:
Hành vi quấy rối tình dục dù được đưa vào luật nhưng không có định nghĩa rõ ràng cũng như bổ sung mới những hành vi bị cấm, quyền và nghĩa vụ của người lao động.
Dù luật đã có hiệu lực được 3 năm nhưng đến nay vẫn chưa có nghị định, thông tư nào hướng dẫn cụ thể, bao gồm việc giải thích và mô tả để xác định chính thức thế nào là quấy rối tình dục, chưa có chế tài xử phạt cũng như trách nhiệm bồi thường.
Một lần nữa, những người chủ thông minh sẽ không phân tích câu chữ trong luật pháp mà chủ động ngăn chặn các diễn biến về QRTD.
Đơn giản vì trong thực tế những hành vi quấy rối chỉ làm giảm năng suất và tinh thần làm việc, hoàn toàn không có lợi ích gì.
Tất nhiên không có lý do gì để những việc thế này diễn ra.
Cách ngăn chặn QRTD
Một số cách có thể giảm thiểu rủi ro từ tình trạng quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
Dù có thể bạn không thực hiện được hết nhưng chắc chắn là làm được bao nhiêu, tốt bấy nhiêu.
Áp dụng chính sách rõ ràng về việc QRTD
Trong sổ tay hướng dẫn nhân viên nên có mục chính sách dành cho việc QRTD và mục này nên thể hiện được:
- Định nghĩa cụ thể thế nào là quấy rối tình dục.
- Nêu rõ giới hạn của sự quấy rối.
- Phải kỷ luật hoặc sa thải những người vi phạm.
- Đặt ra một quy trình rõ ràng về việc nộp đơn khiếu nại QRTD.
- Cam kết sẽ điều tra bất cứ các khiếu nại về QRTD nào mà bạn nhận được.
- Đảm bảo bất kỳ ai than phiền về QRTD sẽ không phải chịu đựng việc bị trả đũa.
Tổ chức lớp học kỹ năng cho nhân viên
Tổ chức các khóa đào tạo cho nhân viên ít nhất một năm một lần.
Những buổi học dạy cho nhân viên quấy rối tình dục là gì, giải thích cho họ là họ có quyền được làm việc trong một môi trường không có sự quấy rối tình dục, xem xét lại các thủ tục khiếu nại và khuyến khích nhân viên sử dụng nó.
Tổ chức lớp học kỹ năng cho quản lý hoặc các bộ phận cấp cao
Tổ chức các khóa đào tạo cho giám sát viên và quản lý riêng biệt với các khóa học của nhân viên ít nhất 1 năm một lần. Khóa học nên dạy cho họ thế nào là quấy rối tình dục và cách giải quyết các khiếu nại.
Đặc biệt là kỹ năng kiểm soát hành vi khi được giao nắm giữ quyền hạn trong công ty.
Giám sát nơi làm việc
Gặp gỡ, quan sát, trò chuyện, hỏi thăm về môi trường làm việc với từng nhân viên.
Chú ý nhìn xem có thấy bất cứ nội dung tấn công tình dục trên các kênh thông tin nội bộ hay không?
Bao gồm cả viết nháp lẫn ghi chú trên văn bản giấy. Trao đổi với người giám sát hoặc quản lý những gì liên quan đến QRTD đang diễn ra một cách cởi mở.
Tiếp nhận tất cả các khiếu nại một cách nghiêm túc
Nếu như có ai đó phàn nàn việc họ bị quấy rối tình dục, phải lập tức điều tra thực hư và nếu những khiếu nại đó là chính xác và hợp lệ thì bạn cần phải hành động một cách nhanh chóng và quyết định xử lý minh bạch, rõ ràng.
Các báo cáo, đơn khiếu nại cần phải cung cấp các chi tiết liên quan về vụ việc.
